Gerek evde gerekse bahçede

bakılan evcil hayvanların besin maddesi gereksinimleri; yaş, ırk, cinsiyet, mizaç, bedensel ağırlık, çevre ve stres faktörlerine göre değişim göstermektedir. Doğru besleme; kedinin ömür boyu sağlıklı olmasını sağlarken, bilinçsiz besleme de birçok sağlık problemlerine sebep olabilir. Verilecek günlük yiyecek miktarı, verilen yiyeceklerin sağladığı enerji miktarına göre belirlenmelidir. Beslemede mide ve bağırsak bozukluğuna sebep olmayacak, böbreklere zarar vermeyecek besin maddelerini seçmeye özen göstermelidir. Düzensiz öğünler, ihtiyacından azını veya fazlasını vermek, tek yönlü besleme, içeriğinin nasıl olduğunu bilinmeyen ucuz hazır mamaların verilmesi, özellikle erkek kedilerde alt üriner sistem hastalıklarına zemin hazırlamaktadır. Yaşlı ve yetişkin kedilerde kronik böbrek yetmezliği oldukça sık görülür ve buna bağlı olarak idrarla üre daha az atılır. Bu durum ürenin kandaki miktarım arttırmaktadır. Kedinin fazla su içme ihtiyacı ve normalden fazla ürinasyon, vücuttan mineral madde kaybına neden olur. Kanda üre arttıkça sindirim sistemi bozukluğu, ishal, kusma görülür. Ayrıca bağırsaklardan gıda emilimi azalır. Sık idrar yapma, ishal ve kusma da mineral madde dengesini bozar. Kedi uygun mamalarla beslendiğinde ürolit oluşturabilecek maddelerin idrardaki konsantrasyonu azalmaktadır. Beslenme biçimi de, ürolitlerin oluşumuna elverişli ya da önleyici ortam oluşturması bakımından ciddi önem taşımaktadır. Besin maddeleriyle alman mineral maddelerin idrar kristallerine ve taşlarına dönüşmesini önlemek için mutlaka dengeli bir besleme gereklidir. Ürolitlerin idrar kesesinden ve kanalından fizyolojik olarak uzaklaştırılması, idrarın asidik olmasıyla sağlanmaktadır. Bunun için kalori yoğunluğu yüksek, magnezyum ve fosfor miktarı az olan mamalar tercih edilmelidir. Bu durum ürolitlerin oluşmasını kontrol altına alacaktır. Eğer bu kontrol sağlamlamazsa idrar alkali hale geçer ve idrar kesesindeki hücre artıkları ve kristallerinin çökmesiyle ürolit oluşmaya başlar. Özellikle erkek kedilerdeki ürolitiazis ve alt üriner sistem hastalığı olarak adlandmlan FLUD (Feline Lower Urologic Disease) hastalığı meydana gelir.
Kedilerde penil üretra obstruksiyonu, yaygın gözlenen bir klinik tablodur. Penil ürethranın tıkanmasına ve dolayısıyla idrar akışına engel olan nedenlerin başında sitrüvit kristalleri, kalsiyum oksalat kristalleri ve idrar yolu enfeksiyonlarına bağlı hücre birikintileri ve bu birikintilerin sertleşmesi gelmektedir. Bu durumun oluşmasında; kedilerin düşük kaliteli, magnezyum ve fosfat miktarı fazla olan kalitesiz mamaların yedirilmesi önemli rol oynadığı belirtilmektedir.

Erkek kedilerde; kastrasyon sonrasında üretra atrofısi gelişebileceği ve bu durumun penil üretra obstruksiyonu için bir risk oluşturabileceği de bildirilmiştir. Beslenme dışında FUS (Feline UrologicSendrom) riski, stresli kedilerde immun sistemin zayıf olması nedeniyle daha yüksektir. Diyabetik kedilerde de FUS’a neden olan bakterilerin üremesi için idrardaki şeker durumu, kültür görevi yapmaktadır. Kastrasyon yapılmış kedilerin egsersiz yapmaması, aşırı ve dengesiz beslenmesi, tuvalet kabının kirli olmasının yarattığı stres, idrarını uzun süre yapamamasına neden olmaktadır. Oluşan ürolitler ve kese içindeki birikintiler, idrar kesesinin iç duvarının irritasyonuna ve kesenin yangılaşmasına (sistitis) neden olur. Normal erişkin kediler günde 2-3 kez açık renkli, su kıvamında, keskin kokulu ve akışkan idrar yaparlar, sistitli olanlar da sık sık idrar yapma ihtiyacı duyarlar. İşeme pozisyonu alarak damla damla kanlı idrar yapmaya başlarlar. Kedinin genel durumu bozulur ve iştahı kaybolur. Penil üretranm tıkanması durumunda; idrarın boşalamaması, üremi ve K+ retensiyonu ile hiperkalemi de gelişir. Hiperkalemi, hücre membran potansiyelinin bozulması ve ventriküler fibrilasyona neden olur. Bütün bu olumsuz gelişmeler hasta için yaşamsal risk taşımaktadır. Sistitis ilerlerse, kese içerisindeki hücre artıklarıyla birlikte kristaller birleşerek idrar taşlarının oluşmasına zemin hazırlar. Daha sonra ürolitler meydana gelmeye başlar. Bu birikintiler, pelvik urethra’dan penil urethra’ya idrar akışı ile dışarı atılmaya çalışılır. Fakat penil urethra’dan geçiş zorlanır. Böyle durumlarda, kediler sürekli penisini yalamaya isteklidir ve sık sık idrar yapma pozisyonu almaya çalışır. Bazen penisten damla damla idrar geldiği gibi bazen de hiç gelmediği görülür.