DOLAR: 32.3 TL
EURO: 34.9 TL

Kedi ve Köpeklerde GİARDİASİS

8 yıl önce
8.456 kez görüntülendi

Kedi ve Köpeklerde GİARDİASİS

BULAŞICI BİR ENFEKSİYON OLAN GİARDİASİS ASEMPTOMATİK SEYİRLİDİR. TANISI OLDUKÇA GÜÇ OLAN BU ENFEKSİYONUN TEDAVİSİ DE OLDUKÇA TARTIŞMALIDIR.

Kedi ve köpeklerin

ince barsaklanda yaşayan bir protozoondur. Giardia’ya Amerika Birleşik Devletlerinde ve dünyada birçok ülkede rastlanır. Giardia’nın oluşturduğu enfeksiyona Giardiasis adı verilir. Bu parazitle ilgili bilmediğimiz çok şey vardır. Uzmanlar henüz kaç türünün var olduğu ve bu türlerin hangi hayvanları etkilediğini henüz kesin olarak saptayamamıştır. Giardia bölünerek çoğalır.

Köpekler parazitin kist formunu yiyerek enfekte olurlar. Köpeğin ince barsağındaki kistler açılır ve aktif bir form olan trophozoitlere dönüşür. Trophozoitler, flagella adı verilen ve ileri geri hareketi sağlayan kıla benzer yapılara sahiptir. Bu yapılar intestinal duvara bağlanırlar ve ikiye bölünerek reprodüksiyon gerçekleştirirler. Belirsiz sayıda bölünme sonrasındaki bir aşamada, kesin olmayan bir bölge üzerinde bu trophozit formu etrafında bir duvar oluşturur ve dışkıya geçer. Dışkıdaki Giardia çevreyi ve suyu kontamine edebilir ve diğer hayvanlan ve insanları enfekte edebilir.

ENFEKSİYON ASEMPTOMATİK SEYREDER

Birçok Giardia enfeksiyonu asemptomatik seyreder. Nadiren enfeksiyon meydana geldiğinde özellikle genç hayvanlarda sık rastlanan belirti diaredir. Diyare akut, intermittent veya kronik olabilir. Enfekte hayvanlarda çoğunlukla iştah kaybı olmadığı halde kilo kaybı olduğu görülebilir. Sıklıkla dışkıların soluk, kötü kokulu ve yağlı olması gibi anormal durumlar fark edilir. Giardia barsaklarda yeterli besin maddesi emilimini engeller, barsak yollarına zarar verir ve sindirim bozukluklarına sebep olur.

GİARDİALI KÖPEKLER VE İNSANLAR

Bu da hala kesin olarak bilinmeyen bir konudur. Giardianın çok sayıda türü mevcuttur ve uzmanlar bu türlerin hangilerinin spesifik konakçıları olduğunu tespit edememiştir. İnsan enfeksiyonlarının bazılarının kunduz, diğer vahşi hayvanlar ve evcil hayvanlarla bağlantısı olabileceği yönünde çalışmalar mevcuttur. Aksi kanıtlanmadığı sürece Giardia taşıyabilecek hayvanların dikkate alınması gerekir.

GİARDİA’NIN TANISI GÜÇTÜR

Giardiasis tanısı zor bir hastalıktır çünkü protozoonlar küçüktür ve dışkının her tarafına geçmemiş olabilir. Organizmayı bulmak için şüpheli dışkı örneklerinin sık sık test edilmesi (bir dışkı örneği 3 günde bir) gerekir. Giardianm identifiye edilmesinde rutin fekal muayenelerin yanında özel diagnostik prosedürlerin uygulanması da şarttır.

Yuvarlak kurtlar ve kancalı kurtalann identifiye edilmesini sağlayan işlemler Giardianm aktif formunu öldürebilir ve kist formunu bırakır. Aktif formu görmek için, az miktarda dışkı örneği suyla karıştırılıp mikroskopta yüksek büyütmede incelenebilir.

Bu formların flagellaları olduğu için onları yüzeyde hareket ederken görebilirsiniz. Aktif formlar genellikle bu dışkı çözeltilerinde bulunur. Eğer mikroskop altında Giardianm aktif bir formunu yakalamayı başardıysanız alın onu. İlginç gözüken bir yaratıktır. Armut şeklindedir ve anatomisiyle gözleri, burnu ve ağzı olan bir çizgi film karakterini andırır. Bir kez gördüğünüzde asla unutmazsınız. Kistler çoğunlukla sıkı karakterde dışkılarda bulunur. Özel solüsyonlar kistlerin dışkının geri kalanından ayrılmasını sağlar. Kisti kapsayan solüsyon kısmı mikroskopta incelenebilir.2004’den itibaren aktif olan diyagnostik test ELISA sayesinde veteriner hekimler küçük bir fekal örnekle 8 dakikada bu testi uygulayabilirler. Bu fekal muayeneden çok daha pratiktir.

TESTİN SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Gördükleriniz her zaman doğru bir teşhise götüremeyebilir. Negatif bir test hayvanın enfekte olmadığı anlamına gelebilir. Ancak bazı durumlarda laboratuvar testleri %100 doğru olabilir. Negatif sonuçlar bazı enfekte hayvanlarda da ortaya çıkabilir. Eğer negatif bir sonuç ortaya çıkarsa, veteriner hekim çoğunlukla testi tekrarlamayı önerir. Pozitif test durumunda da dikkat etmek gerekir. Giardia çok sayıda köpekte ishalle birlikte veya ishal olmadan seyredebilir. Eğer Giardiayı tespit edersek ishalin sebebinin Giardia olup olmadığını bilmemiz önemlidir. Rastlantı olup olmadığndan emin olmamız gerekir. Hayvanda bakteriyel bir hastalığa davalı da ishal görülebilir ve bu durumda biz tesadüfen Giardia ya rastlamış olabiliriz. Test sonuçları her zaman belirtiler ve anamnez ışığında değerlendirilmelidir.

TEDAVİSİ

Tedavisi oldukça tartışmalıdır. Ne zaman tedaviye başlanacağı konusu hala soru işaretidir. G.canis’ in insanları enfekte edebileceği konusunda bir veri olmadığı için asemptomatik seyreden bir enfeksiyon olsa da hayvandan insana geçme riskine karşı tedavi edilmelidir. Eğer Giardia’ dan şüpheleniyorsak fakat organizamayı bulamadıysak çoğunlukla tedavi uygulamalıyız. Çünkü ishalli köpeklerin dışkısında Giardia’ ya teşhis etmek oldukça zordur. Bazıları henüz FDA onaylı olmasa da Giardiasis için fazla sayada tedavi mevcuttur. Fenbendazole, bazı intestinal parazitleri öldüren ve Gi-ardia’nm kontrolüne yardımcı olabilecek antiparaziter bir ilaçtır. Tek başına veya metronidazole ile kombine kullanılabilir. Metronidazole ishale sebep olabilecek bazı bakteri türlerini öldürebilir. Bu sebeple eğer ishal Giardia nedeniyle değil de bakterilerle oluşturulduvsa Metronidazole kullanımıyla semptomlar yok olur. Ne yazık ki metronidazole un bazı dezavantajları da vardır. Enfekte köpeklerin yalnızca %60-70’iııde Giardianın eliminasyonu sağlamıştır. Kedilerde de %100 etkili değildir. Bazı hayvanların karaciğerlerinde toksik etkiler oluşturabilir. Teratojen olduğundan şüphe edilmektedir bu yüzden gebe hayvanlarda kullanılmamalıdır.

Son olarak da özellikle kediler çok sert bir tada sahip olduğundan almak istemezler. Geçmişte Quinacrine hydrocloride kullanırdı fakat çok etkili olmadığından ve letarji, kusma, anoreksi ve yüksek ateş gibi yan etkileri olduğundan günümüzde tercih edilmemektedir. Bu tedaviler yalnızları dışkıdaki kistleri uzaklaştıracağı barsaklardaki Giardia öldürmeyeceği bilinmelidir. Fekal muayene yöntemleri sonucu negatif olsa da organizma hala barsaklarda yaşamaya devam ediyor olabilir.

KORUMA

Kistler, konakçının dışında ıslak, soğuk çevrelerde birkaç baltaya kadar canlı kalabilir. Bu yüzden yeşil alanlar, parklar, köpek kulübeleri hayvan dışkılarıyla kontamine olarak evcil hayvanlar için enfeksiyon kaynağı olabilir. Evcil hayvanlar, düğer hayvan dışkıları olan alanlardan uzak tutulmalıdır. Bu da herzaman kolay değildir. Sindirim sisteminin diğer parazitlerinde
olduğu gibi Giardia’nın da yayılması testler ve enfekte hayvanların tedavi edilmesiyle ve çevredeki organizamalarm azaltılması veya öldürülmesi amacıyla alınan sıhhi tedbirlerle mümkündür.

Kulübede Giardia’nın kontrolü: Giardia ile enfekte kulübeler büyiik bir soruna dönüşebilir ve çok boyutlu bir araştırmaya ihtiyaç vardır.

Hayvanların tedavisi: Gebe olmayan tüm hayvanlar 5 gün süre ile fenbendazo-le ile tedavi edilir. Tedavinin son gününde hayvanlar için temiz bir bölge tespit edilir ve o bölgede kalmalarını sağlanır. Hayvanlar temiz alana alındıktan sonra tekrar 5 günlük fenbendazole veya albendazole tedavisi uygulanır.

Hayvanların temizlenmesi: Kistler enfekte hayvanların tüylerine yapışarak kalmaya devam edebilir. Bu yüzden tedavi gören hayvanları temiz bir alana almadan önce hayvanlar düzenli şampuanlarla yıkanıp durulanmalıdır. Bu konuda özellikle perineal alan temizliği önemlidir.-

Giardia’nın tekrarlamasının önlenmesi: Giardia, köpek kulübesine enfekte hayvanla birlikte veya hasta sahibi, veteriner hekimin ayakkabıları veya botlarıyla ta-şmabilmektedir. Yeni hayvanların hepsi tedavi görenlerden ayrılarak karantinaya alınmalı ve tedavi görmelidir. Alet, ekipman ve kıyafetler kuarterner amontum bileşikleriyle dezenfekte edilmelidir.175_176_3

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.


Yukarı Çık