TANIM
Resmi belgelerde gıda terimi herzaman insanlar tarafından tüketilen besine karşılık gelirken, mama terimi petler tarafından tüketilen besinden söz eder (örn. pet maması).

ETİKET

Pet mamaları arasındaki farklılığı tam olarak kavramak için, etiketten birtakım bilgiler elde edebilmelisiniz. Aşağıda yazılanlar etikette ne olduğunun ve bunun aslında ne anlama geldiğinin bir açıklamasıdır.

Pet mamaları ile ilgili bütün mevzuat Avrupa Birliği tarafından yönetilir ve Üye Ülkelerin tümünde aynı olmalıdır. Ancak, mevzuatın ulusal kanunda yürürlüğe konulması Üye Ülkelerin herbiri arasında küçük farklılıklara yol açmıştır. Bu nedenle kontrol halen ulusal bir meseledir.

Etiket kabaca iki bölüme ayrılabilir_

1. Yasal Açıklama:

• yasal olarak gerekli tüm bilgi ve yönergeler.

2. Ana Gösterge Paneli:

• pazarlama metni

• herhangi bir resim

Etiketlerin 3 Hedefi Vardır

1. Yasal bir belge olmak:

• yetkili makamların etiketin uygun olup olmadığını değerlendirmelerine olanak sağlar

• ürünün kalitesinin bir göstergesidir

• ürünün ve ham maddelerinin kaynaklarına geri dönülerek araştırılmalarına olanak sağlar

2. Bilgi vermek:

• kullanıcıyı ürün ve ürünün nasıl kullanılması gerektiği hakkında bilgilendirir

3. Satışları artırmak:

• bir reklam şekli olarak vazife görür

1 Yasal açıklama
Yasal Açıklama anlaşılır olmalı ve yanlış anlaşılması mümkün olmamalıdır.

Yasal Açıklama’da bulunan bilgi

1. Eksiksiz pet maması/ tamamlayıcı pet maması

2. Özellik & gösterge (örn. yaşam evresi)

3. Kullanım yönergesi

4. Bileşen listesi

5. Tipik (ortalama) analiz

6. Katkı maddeleri

7. Son kullanma tarihi ve imalat tarihi

8. ifadelerin doğruluğundan sorumlu kurumun adresi

9. Net ağırlık ve/veya hacim

10.Kayıt numarası

1.1 Eksiksiz – tam mama/tamamlayıcı

mama

Etiket mamanın nasıl bir mama olduğunu belirtmek zorundadır:

1. tek mama olarak verilmek üzere gerekli bütün besin maddelerini içeren eksiksiz bir mama

2. başka bir mamanın eklenmesini gerektiren ve böylelikle birlikte bütün gerekli besin maddelerini sağlayabilecekleri tamamlayıcı bir mama; örn, bazı konserve mamalar bir bisküvinin eklenmesine gereksinim duyarlar. Miktarın tamamlanmasını sağlamak için mama olarak ne verileceği ile ilgili bilgi verilmek zorundadır.

1.2Özelilik ve Gösterge

‘Eksiksiz’ veya ‘tamamlayıcı’ tanımları kullanım amacıyla ilişkili olarak düşünülmelidir; örn. belirli yaşam evresi veya bütün yaşam evreleri için formüle edilen ürün.

Bir mamanın bütün yaşam evreleri için eksiksiz olduğu söylenirse, bu, mamanın büyümekte olan ve emziren hayvanların yanısıra erişkin bakımı için de gereklilikleri karşıladığı veya onların üzerine çıktığı anlamına gelir. Bu mutlaka optimal beslenme anlamına gelmez, çünkü yaşlı hayvanların büyümekte olan veya üreyen petlerden farklı ihtiyaçları vardır.

‘Eksiksiz’ veya ‘tamamlayıcı’ göstergeleriyle birlikte, hayvanın cinsi veya kategorisi belirtilmelidir

1.3 Kullanım yönergesi

Hayvanlardaki enerji ihtiyacının geniş aralıkta olması sebebiyle, pet maması endüstrisinin uygun besleme miktarı sunan basit ana esaslar düşünmesi endüstri için büyük bir sorundur. Aynı boyutta ve aynı soydan olan köpekler arasında, barınma, soy, aktivite, tüy uzunluğu, vb. farklılıkların yanısıra enerji ihtiyaçları bakımından önemli varyasyonlar görülebilir. Bu yüzden, bazı pet maması üreticileri aralıklar verirler ve pet sahibine daha az aktif hayvanlar için aralığın alt ucundan, daha fazla olanlar içinse aralığın diğer ucundan başlamalarını tavsiye ederler, bazı pet maması üreticileri ise ortalamayı verecektir.

1.4 İçerik listesi (İçindekiler)

içerikler kendi adlarıyla veya sıvı yağ ve katı yağ, balık ve balık türevleri veya tahıllar gibi çeşitli kategoriler altında gruplandırılarak listelenebilir, içerikler her bir bileşen veya kategorinin ağırlığı bakımından azalan sırada listelenmelidirler, ancak bunların ikisi birlikte aynı etikette kullanılamaz. Pet mamasının üretimi esnasında eklenmiş olsa da, suyun bir bileşen olarak ifade edilmesine gerek yoktur.

İçerik, ham veya İşlenmiş tarımsal bir meta veya mama bileşiminde kullanılan diğer bir besin kaynağı olarak tanımlanır. Tavuk, pirinç, : tonbalığı, soya ve bitkisel yağ bazriçerik örneklefidir.

Besin maddeleri, mamanın metabolik olarak faydalı,. esanSiyel veya esansiyel olmayan bileşenleri olarak tanımlanırlar. Protein, yağ, karbonhidrat, kalsiyum ve sodyum bazı besin maddesi örnekleridir.

Son şeklini almış pet mamasındaki besin maddesi profili Tipik analiz yoluyla bulunur.
Her bir içerik, besin maddelerinin farklı bir karışımını yapısında bulundurur (yağ, vitaminler, protein, vb.) Bütün içerikler birleştirildiğinde, besin maddelerinin son toplam karışımı pet mamasının etiketinde olması gereken tipik analizi sağlamak üzere analiz edilebilir.

Bazı üreticiler ürettikleri pet mamasına taze et koyarlar. Yaklaşık %70’i su olduğundan, taze et en ağır içerik haline gelir. Bu yüzden, içeıik listesinin (içindekiler) başına yeıleştirilebılir ve üretici ‘taze eti ‘in en önemli içerik olarak reklamını yapabilir.

1.5 Tipik analiz
Tipik analiz, yapılan çeşitli analizlere istinaden hesaplanan ortalama besin maddesi seviyesidir. Tipik analiz mevcut mamadaki yüzde miktarını verir ve bu, kuru ve konserve mama etiketleri arasında doğrudan bir karşılaştırma yapılmasına izin vermez.

Bunu yapmak için, analizin kuru madde bazında veya daha da iyisi, enerji bazında (100 kcal ME) hesaplanarak yapılması önemlidir.

Kanun, analitik metotlardaki varyasyonların yanısıra bileşenlerin kompozisyonundaki doğal varyasyonları hesaba katmak amacıyla deklare edilen değerlerde bazı değişikliklerin yapılmasına izin verir. Bazı diyet ürünler dışında (detaylara bkz.), çoğu AB ülkesinde enerji içeriğini belirtmek yasaktır.

1.6 Katkı maddeleri

AB mevzuatında, katkı maddeleri vitaminleri ve az rastlanan elementleri içerir.

Katkı maddeleri, pet mamasını besinsel açıdan dengeli hale getirmek ve uygun doku ve tazelik kazandırmak için kullanılır.

Diğer vitaminler ve az rastlanan elementler eklendiklerinde deklare edilebilir, ancak bu mecburi değildir.

Aşağıda belirtilenler eğer mamaya eklenmiş ise paket üzerinde belirtilmelidir: ___

• Vitamin A

• Vitamin D

• Vitamin E

• bakır

• koruyucu maddeler

• antioksidanlar

boya maddeleri
Tanım; Katkı maddeleri mamul, mı ııikonlara arzu edilen şu özellikleri kazandırmak üzere bilerek konulmuş maddelerdir.

• renk

• tat

• doku

•  stabilite

• bozulmaya karşı direnç

• besinsel denge

1.6.1 A, D ve E Vitaminleri

A, D ve E vitaminleri, ancak eklenirlerse, IU veya kg başına mg olarak deklare edilmek zorundadırlar.

İçerikler içerisinde bir vitamin yeterli miktarda mevcutsa (örn. karaciğerde A Vitamini), fazladan A vitamini eklemek gereksiz olacaktır ve bu yüzden deklare edilmesine gerek yoktur. Çoğu AB ülkesinde eklenen miktar verilmek zorundadır, ancak İngiltere’de, bu vitaminlerden biri eklenirse, ‘son kullanma’ tarihinde mevcut olması gereken toplam miktar deklare edilmek zorundadır.

Bu vitaminler üretim ve depolama sırasında oksidasyona uğradıklarından, üretimin hemen sonrasındaki mevcut miktar etikette garanti edilen miktardan herzaman daha yüksek olmalıdır.

Klinik not: Pet mamasına büyük miktarlarda fazladan vitamin eklenmesinin nedeni, üretim sürecinde meydana gelen beklenen vitamin kaybını telafi etmektir.

Bilgilendirme :Ambalaj üzerindeki deklarasyon pet sahibine daha detaylı açıklama yapma ihtiyacı duyabileceğiniz şekilde ifade edilmiş olabilir.Antioksidan veya koruyucu madde eklenmemiştir

Bu,üreticinin onlaıı eklemediği anlamına gelir, ancak gene de içerikler içinde bulunabilirler.Yapay antioksidan veya koruyucu madde eklenmemiştirYukaııdaki gibi.

Sadece doğal antioksidanlar

Ham maddeler bile yapay antıoksidandan yoksundur.

 

1.6.2 Bakır

Bakır tuzu eklenirse, tuzun adı ve mamadaki toplam bakır miktarı deklare edilmek zorundadır. Bunun nedeni, pet maması ile çiftlik hayvanlarının mamalarının aynı mevzuat tarafından düzenlenmesidir. Örneğin koyun bakır toksisitesine daha fazla duyarlıdır ve bu nedenle bakır tuzu eklendiğinde bakır damgalanmalıdır.

Deklare edilmek zorunda olan katkı maddeleri yalnızca üretici tarafından pet mamasının üretim sürecinde eklenmiş olanlardır.

1.6.3 Koruyucu maddeler, antioksidanlar ve renk veren ajanlar

Koruyucu maddeler sadece küf ve bakteriyal bozulmaya karşı eklenirken, antioksidanlar kuru mamalarda yağların oksidasyonunu engellemek için kesinlikle gereklidir.

Antioksidan iki farklı anlama gedebilir:

1. serbest radikallerin oluşumunu önleyerek veya onları yok ederek hücrelere verdikleri oksidatif hasarı engelleyen besin veya besin olmayan bir madde.

2. serbest radikallerle birleşerek ya da oksijeni ortamdan uzaklaştırarak mamanın oksidasyon yoluyla
bozulmasını engellemek veya geciktirmek amacıyla mamaya eklenen sentetik veya doğal birçok maddeden bir tanesi. Renk veren ajanlar: mamayı belirli bir renkle renklendirerek veya ürünlerin renginin bozulmasını önleyerek tüketiciye cazip kılmak için mamaya eklenen doğal veya sentetik maddeler.

Son kullanma tarihi

Son kullanma tarihi gün (istenirse), ay ve yıl olarak belirtilmelidir.
1.8 Net ağırlık ve parti numarası

Net ağırlık ve parti numarası da etikette yer almalıdır.
1.9 Kayıt numarası

Katkı maddesi, ön karışım ve hayvan maması üreten her fabrikanın, her konservenin etiketinin üzerinde görünmesi gereken yasal açıklamanın bir parçası olarak onay veya kayıt numarasına sahip olması gerekir.